De leuze ‘Nooit meer oorlog’ is nog brandend actueel. Zinloos geweld en oorlog blijven nog altijd onze maatschappij verdelen. De mens leert weinig uit het verleden. Nog altijd zijn er regimes, die hunkeren naar macht door geweld. Voor velen blijft wereldwijde vrede een ijdele hoop, een utopie die nooit zal plaatsvinden. Anno 2021 wordt de wereld nog altijd opgeschrikt door terreuraanvallen, blijven wereldleiders een dreigende taal spreken… komt het ooit nog goed?
Ik ben zo vrij om met jullie een sprong in de tijd te maken. Meer dan honderd jaar terug naar één van de bloedigste veldslagen uit de geschiedenis, hierbij denkend aan een lied van Willem Vermandere ‘Als je ooit in de Westhoek komt’.
Ook wij bezochten in 2014 naar aanleiding van honderd jaar Groote Oorlog, enkele plaatsen die ons terugbrachten naar de gruwel. Nochtans is de Westhoek een landschap van vreedzame huizen en velden. Niets doet vermoeden dat zich hier een bewogen oorlogsverleden heeft afgespeeld. De vierjarige strijd laat zijn sporen na in het landschap en laat niemand onberoerd. Duizenden jonge mannen lieten hier hun leven, ver van huis zonder maar één bekende om hen heen. Mannen, die vochten in een oorlog die ze zelf niet gewild hadden.
Honderd jaar geleden zette deze oorlog gans de wereld in brand. Tientallen dorpen en steden langs het front werden volledig van de kaart geveegd. Tijdens de oorlog de hel voor de soldaten, nu toeristische trekpleisters die niemand onberoerd laten. De Westhoek was vier jaar lang het strijdtoneel van veldslagen. Getuige hiervan nu zijn de vele monumenten en begraafplaatsen. Deze laatste zijn zeer goed onderhouden: hun groen tapijt hebben iets moois en rustgevends. Men vergeet even de ellende en de gruwel, die zich hier afspeelde.
Vorig jaar waren we met ons kleinkind, toen nog geen vijf jaar, in Vladslo. We bezochten er het Duitse soldatenkerkhof. Op dit kerkhof staat het beeld van het treurend ouderpaar gemaakt door de moeder van een gesneuveld soldaat om haar verdriet te verwerken. De ‘stenen’ (graven) van de soldaten hebben op onze kleinzoon een blijvende indruk nagelaten. Weken later vertelde hij nog over deze stenen in de grond.
De vele begraafplaatsen zijn een herinnering aan de massale slachtpartijen, die hier plaatsvonden. Een ceremonie als ‘The last post’ aan de Menenpoort in Ieper herinnert er ons aan dat de nagedachtenis en het eerbetoon aan de gesneuvelden nooit vergeten mag worden.
Zoveel jaren later blijven dromen van een dag waarop de wapens voorgoed zwijgen. Meer dan ooit verlangen we naar vrede te midden van alle terreur en geweld.
Laten we allemaal de donkere bladzijden uit het verleden omdraaien en samen blijven dromen van vrede. Laat de vrede geen papieren vrede zijn maar een dagelijks verhaal van ons allemaal, ik wens het jullie van harte…
(Hilde Renneboog)
